Ο Αμβρακικός αποτελεί τον μεγαλύτερο κόλπο της Δυτικής Ελλάδας. Συνολικά καταλαμβάνει 405 στρέμματα ενώ οι λιμνοθάλασσες εκτείνονται περίπου σε 61 στρέμματα. Είναι ουσιαστικά μια κλειστή "λεκάνη", όπου η μόνη έξοδος προς το Ιόνιο Πέλαγος είναι ένα στενό πέρασμα πλάτους 600 μέτρων και βάθους 5 μέτρων. Από το κανάλι αυτό, το νερό του κόλπου ανανεώνεται με αργό ρυθμό, ενώ η διαδικασία ανανέωσης παίρνει περίπου ένα χρόνο για να ολοκληρωθεί.
Ο Αμβρακικός Κόλπος οφείλει το όνομά του στην αρχαία Αμβρακία. Η Αμβρακία κατά την αρχαιότητα υπήρξε μια από τις σημαντικότερες πόλεις της Ελλάδας και ήταν κτισμένη στον ποταμό Άραχθο στην ίδια θέση με τη σημερινή Άρτα. Ήταν η σημαντικότερη αποικία των Κορινθίων στη βορειοδυτική Ελλάδα.
Ο Αμβρακικός κόλπος είναι μία ζεστή και πλούσια θάλασσα, και εντοπίζεται Νότια της Ηπείρου και Βόρεια της Αιτωλοακαρνανίας. Οι νομοί που την περιβάλλουν είναι ο νομός Πρέβεζας στα δυτικά, ο νομός Άρτας στα βόρεια και ο νομός Αιτωλοακαρνανίας στα νοτιοανατολικά.
Ο κόλπος αγκαλιάζεται από καταπράσινους λόφους, εύφορες πεδιάδες, λιμνοθάλασσες και έλη. Δικαίως, Αμβρακικός ορίστηκε υγροβιότοπος Διεθνούς σημασίας ενώ παράλληλα περίπου 250.000 στρέμματα του κόλπου προστατεύονται από τη Συνθήκη Ραμσάρ.
Στη βόρεια πλευρά του κόλπου, εντοπίζεται ο υγροβιότοπος μεταξύ των εκβολών δύο μεγάλων ποταμών, του Λούρου και του Αράχθου, των οποίων οι προσχωσιγενής κοίτες σε συνδυασμό με τις δραστηριότητες των ανθρώπων της περιοχής, έχουν διαμορφώσει ένα μοναδικό τοπίο με ρηχές λιμνοθάλασσες, υφάλμυρα νερά, αλυκές και έλη.
Οι λιμνοθάλασσες αυτές με τους συνεχώς εναλλασσόμενους σχηματισμούς της στεριάς και της θάλασσας, παρέχουν καταφύγιο για ένα μεγάλο αριθμό σπάνιων πουλιών. Για παράδειγμα, η λιμνοθάλασσα της Ροδιάς η οποία περιλαμβάνει έναν από τους μεγαλύτερους καλαμιώνες στην Ελλάδα, ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο πλέγμα δενδροστοιχιών, άλση και κανάλια, είναι ένας από τους σημαντικότερους υγροβιότοπους για χειμερία ανάπαυση και προσφέρεται για καταφύγιο για πολλά είδη πάπιας. Μερικά πολύ σπάνια είδη περνούν ή φωλιάζουν εδώ κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης, όπως ο αργυροπελεκάνος, τα Λεπτομύτα και η βαλτόπαπια, όλα από τα οποία απειλούνται με εξαφάνιση ενώ τα περισσότερα προστατεύονται από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Η πλευρά του κόλπου με τις πιο ενδιαφέρουσες από μορφολογική και οικολογική άποψη πτυχές είναι η βόρεια, επειδή στην περιοχή εκείνη σχηματίζονται πολλές λιμνοθάλασσες όπως η Τσουκαλιό, η Ροδιά, η Λογαρού, ο Άργιλος, η Κόφτρα, η Παλιομπούκα στην Άρτα, η Τσοπέλη, η Μαζόμα, η Πογκονίτσα, το Βαθύ στην Πρέβεζα, το Κατάφουρκο, η Βόνιτσα στην Αιτωλοακαρνανία και οι λίμνες Σαλτίνη και Βουλκαρια στην Αιτωλοακαρνανία.
Εκτός από τις λιμνοθάλασσες και τα έλη, ο κόλπος περιβάλλεται και από πεδιάδες, λόφους και βουνά. Ορισμένες από τις πεδιάδες ανήκουν σε εύφορες περιοχές όπως το Κομμένο, το Πέτα, το Κομπότι, το Λαμάρι και ο Ελαιώνας. Το 42% του πληθυσμού ζει σε αυτές τις περιοχές, ενώ το υπόλοιπο 58% ζει σε ημι-ορεινές και ορεινές περιοχές.
