Το Κομπότι διήνυσε μια ιστορική πορεία που μπορεί να έχει αφετηρία τους αρχαίους και τους ελληνιστικούς χρόνους και να φθάνει ως τις μέρες μας, ενώ οι μαρτυρίες που στοιχειοθετούν αυτή την ιστορική αναδρομή είναι πολλές
:
Α. ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ:
Το Κομπότι βρίσκεται κοντά σε αρχαίο οικισμό, του οποίου λείψανα αποκάλυψε ανασκαφική έρευνα. Ενδεικτικά ευρήματα:
- Δύο οικογενειακοί τάφοι με επιτύμβιες πλάκες όπου στη μια φαίνονται τα αρχικά του ονόματος ΔΑΜ και στην άλλη ολόκληρο το όνομα ΣΑΤΥΡΟΣ.
- Έξι παιδικοί τάφοι του 4ου π.Χ. αιώνα, σε έναν από τους οποίους βρέθηκε πήλινο λυχνάρι, κύπελλο, χάλκινο σκουλαρίκι, πήλινο ειδώλιο, ληκύθιο.
- Επιτάφια πλάκα με ανάγλυφη διακόσμηση με το όνομα ΦΑΙΔΩΝ και τεμάχιο άλλης με τα αρχικά ΑΡΙΣ….
- Αγγείο Ελληνιστικής εποχής και νόμισμα του βασιλιά της Μακεδονίας Φιλίππου Β’.
- Λείψανα αρχαίων τειχών – ακρόπολης, θεάτρου, υδραγωγείου, οικοδομημάτων, τάφων.
- Πήλινα ειδώλια Ελληνιστικής εποχής, πέτρινο πατητήρι σταφυλιών και πήλινα πιθάρια.
Στο σημείο αυτό υπήρχε χωριό το Παλαιοκομπότι, από το οποίο προήλθε το σημερινό Κομπότι. Οι κάτοικοι της περιοχής αυτής φέρεται ότι είχαν εμπλακεί στα γεγονότα του Πελοποννησιακού Πολέμου και τις συγκρούσεις Αμβρακιωτών και Αμφιλοχικού Άργους, καθώς μαρτυρεί ο Θουκυδίδης, ενώ πολύ κοντινή πρέπει να ήταν η αρχαία πόλη των Όλπεων.
Β. ΝΕΟΤΕΡΑ ΧΡΟΝΙΑ:
Το σημερινό Κομπότι οικίσθηκε περί το 1500 μ.Χ., λίγο πιο κάτω από τον μεσαιωνικό οικισμό με το όνομα Παλαιοκομπότι. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας το Κομπότι αποτελεί ένα πολύ σημαντικό οικονομικό κέντρο για την περιοχή με πληθυσμό που ξεπερνάει τους 3.000 κατοίκους, με παζάρι και πλούσια γενικά εμπορική δραστηριότητα.
Φυσικά ακολούθησε κι αυτό τη μοίρα όλων των τουρκοκρατούμενων περιοχών με τη γνωστή θηριωδία του κατακτητή και τα δεινοπαθήματα, τα οποία εδώ είναι ακόμα μεγαλύτερα καθώς εμφανίζεται νέος εχθρός, οι Ενετοί, ο δε εμποροοικονομικός ανταγωνισμός τους προκάλεσε τους Τουρκο-Ενετικούς πολέμους του 16ου και 17ου αιώνα, που είχαν σα συνέπεια το Κομπότι, λόγω της στρατηγικής του θέσης, να αποτελεί ‘‘μήλον της έριδος’’ μεταξύ των ανταγωνιστών και να περιέρχεται πότε στον ένα και πότε στον άλλο.
Κατά το 1796 που ολοκληρώνεται η κατάληψη της Ηπείρου από τον Αλή Πασά των Ιωαννίνων, περνάει και το Κομπότι (1803) στην τυραννία του θηριώδη τοπάρχη, όπου και παραμένει επί είκοσι χρόνια. Αποκορύφωση της όλης συμπεριφοράς του Αλή απέναντι στους Κομποταίους είναι η δολοφονία του άρχοντα σοφού δασκάλου Ευσταθίου Γεροστάθη, γιατί πρωτοστάτησε στην αντίδραση των Κομποταίων να μη δοθεί το χωριό ‘‘τσιφλίκι’’ στο γιο του Μουχτάρ.
Προεπαναστατικά το Κομπότι είναι ακόμη περιοδική έδρα Επισκόπου, καθώς και ‘‘Καπετανάτο’’ των Κλεφτών. Στις επαναστατικές προετοιμασίες της περιοχής οι Κομποταίοι πρωτοστάτησαν με το ντόπιο οπλαρχηγό τους Αναστάση Χαβέλα. Η κήρυξη της επανάστασης στην Επαρχία της Άρτας 15 Μαΐου 1821 βρίσκει στον αγώνα και το Κομπότι που ‘‘πολέμησε κι αυτό μ’ όλη τη δύναμη της ψυχής του και πρόσφερε σημαντικές υπηρεσίες στο λυτρωμό του Έθνους’’. Το χωριό αυτά τα χρόνια έγινε προπύργιο της λευτεριάς, καθώς η στρατηγική του θέση (ήταν ‘‘σταυροδρόμι’’ η μοναδική διάβαση των Τορκικών στρατευμάτων προς Μακρυνόρος, Ακαρνανία, Δυτική Ελλάδα) το κατέστησε ‘‘στρατόπεδο’’, ‘‘ορμητήριο’’ και ‘‘πεδίον’’ πολλών ηρωικών μαχών στις οποίες έλαβαν μέρος σημαντικοί οπλαρχηγοί της επαναστατημένης πατρίδας: Καραϊσκάκης, Ίσκος, Μακρυγιάννης, Γώγος Μπακόλας, Κουτελιδαίοι, Γιώργος Τσαρακλής. Στο Κομπότι έλαβαν χώρα σκληρές μάχες τα έτη 1821 και 1822. Μετά την καταστροφή του Πέτα στις 4 Ιουλίου 1822, 3.000 Αρβανίτες ήρθαν από το Πέτα και κατέστρεψαν το Κομπότι. Μάλιστα στο ξωκλήσι του Αι-Νικόλα στ’ Αμπέλια θάφτηκαν 13 Έλληνες και 4 Φιλέλληνες.
Η συνθήκη του Καλεντέρ Κιοσκ (Ιούλιος 1832) της δημιουργία του πρώτου ανεξάρτητου Ελληνικού Κράτους στη Νεότερή μας Ιστορία, αφήνει το Κομπότι εκτός πατρίδας, αφού η οροθετική γραμμή ήταν η ίδια που χωρίζει σήμερα τους νομούς Άρτας και Αιτωλοακαρνανίας, στου Αννίνου.
Μετά το Συνέδριο του Βερολίνου (1878) Έλληνες και Τούρκοι οδηγούνται στη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης (24 Μαΐου 1881) με την οποία οι Τουρκία δέχεταινα παραχωρήσει στην Ελλάδα τη Θεσσαλία ως την Ελασσόνα και τη Νοτιοανατολική Ήπειρο ως τον ποταμό Άραχθο με την Άρτα. Οι Κομποταίοι γιόρτασαν με κωδωνοκρουσίες και ολονύχτιο γλέντι τη λευτεριά τους στις 23 Ιουνίου 1881. Το χωριό όμως αποκτά αφέντη, τον ιδιοκτήτη του Κ. Καραπάνο, για τον οποίο στο Κοτσέκι (γεννηματαποθήκη) ο Σούμπασης μαζεύει το ένα τρίτο της παραγωγής.
Στις 8 Μαΐου 1883, ημέρα Κυριακή, θα συνταχθεί τελικά στην πλατεία του χωριού το Συμβόλαιο αγοραπωλησίας του Κομποτίου μεταξύ Κομποταίων και Κ. Καραπάνου κι έτσι θα επέλθει η ολοκληρωτική απελευθέρωση του Κομποτίου.
Οι Κομποταίοι θα δώσουν παρόν σε όλους τους επόμενους αγώνες του Έθνους. Στα χρόνια της Κατοχής το χωριό δοκιμάσθηκε σκληρά από εκτελέσεις, σφαγές, φυλακίσεις, ομηρίες, αρπαγές τροφίμων, λεηλασίες, καταστροφές σπαρτών και εμπρησμούς (δύο φορές πυρπολήθηκαν τα σπίτια).